Anlatılana göre; Her derde şifa olan Yoncalı, yüzlerce yıl Kirazlı Dağı’nın eteğinde, yerden çıkan sıcak su kaynayan bir bataklık olarak bilinirmiş. Anadolu Selçuklu Devleti Dönemi’nde Sultan II. Alaattin Keykubat’ ın Gülümser Hatun adında hasta bir kızı varmış. Genç yaşında hastalanmış ve derdine bir türlü deva bulunamamış. Uyuz bir tilkinin Yoncalı’da ki bataklıkta iyileştiğini görenlerin teklifi üzerine. Gülümser Hatun’ u sıcak suda yıkamışlar. Burada bir süre yıkanan Gülümser Hatun, felçli olarak getirildiği Yoncalı’dan gerçekten gülümseyerek, sağlığına kavuşmuş olarak ayrılmış. Sultan II. Alaaddin Keykubat, başka insanların da şifa bulması için Yoncalı’da havuzlu büyük bir hamam ve bir camii yaptırmıştır. Kitabesinden bu yapıların 1233 yılında inşa edildiği anlaşılmaktadır.
Konumu: Kütahya’nın batısında yer alan Yoncalı Kaplıcası şehir merkezine 16 km. uzaklıktadır.
Etkili Olduğu Hastalıklar:Kireçlenme ve eklem romatizmaları, iltihabi eklem hastalıkları, yumuşak doku romatizmaları, nörolojik hastalıklar, travmatik ve spor rahatsızlıklarının tedavisine iyi geldiği bilinmektedir.
